ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ - ΠΡΩΤΟΕΛΛΑΔΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (2.800-1.900 π.Χ.):

-ΠΡΩΤΟΕΛΛΑΔΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Με καθυστέρηση περίπου 1.000 ετών σε σχέση με τους κατοίκους της Εγγύς Ανατολής (Μεσοποταμίας, Αιγύπτου κ.λπ.), οι κάτοικοι της Ελληνικής χερσονήσου έβαλαν στην ζωή τους ένα μέταλλο που σήμανε την αυγή μιας νέας εποχής τον χαλκό. Για να ακριβολογούμε, δεν ήταν ακριβώς χαλκός, αλλά ένα κράμα χαλκού και κασσίτερου, π μπρούντζος. Όταν μιλάμε για χάλκινα σκεύη, νομίσματα και όπλα, εννοούμε μπρούντζινα. Όμως η σημαντικότερη εξέλιξη αυτής της εποχής δεν είναι η ανακάλυψη του μπρούντζου, αλλά οι αλλαγές στην κοινωνία και στην οικονομία:  οι άνθρωποι άρχισαν να μαζεύονται και να δημιουργούν πόλεις. Τώρα που πλήθυναν και με τα νέα μπρούντζινα εργαλεία που χρησιμοποιούσαν, συγκέντρωσαν πολύ πλούτο στις πόλεις τους και κατάλαβαν ότι έπρεπε να οχυρωθούν καλύτερα για να τον προστατεύσουν και να τον εκμεταλλευθούν. Έτσι προέκυψαν οι πρώτοι οργανωμένοι στρατοί, στόλοι, συμμαχίες, ο καταμερισμός της εργασίας, μεγάλα έργα κοινής ωφελείας και ιδιαίτερα, ισχυροί ηγεμόνες, δυναστείες και ιερατεία. Αυτή η νέα επανάσταση στην ιστορία του ανθρώπου έφθασε στον Ελλαδικό χώρο με την μετανάστευση πληθυσμών ανατολικής προέλευσης που "μπόλιασαν" το ντόπιο στοιχείο. Οικισμοί αυτής της περιόδου έχουν ανασκαφεί στην Λέρνα Αργολίδος, στου Κοράκου και στις Ζυγουριές Κορινθίας και στα Ακοβίτικα Μεσσηνίας.

περ. 2.300 π.Χ.: Άρχισαν να έρχονται δειλά δειλά από τον βορρά και άλλα Ελληνικά φύλα στην Πελοπόννησο, οι Πελασγοί στην βόρειο και κεντρική Πελοπόννησο, οι Αίμονες στην νότιο Αρκαδία και οι Καύκωνες στην Μεσσηνία.

-ΜΕΣΟΕΛΛΑΔΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (1.900-1.600 π.Χ.):

Όταν τα βόρεια αυτά Ελληνικά φύλα είδαν την πλούσια περιοχή της Πελοποννήσου, άρχισαν να καταφθάνουν και άλλα συγγενικά τους φύλα της Βορείου Ελλάδος γύρω στο 1.900 π.Χ.. Άρχισαν να καταφθάνουν με μορφή χειμάρρου, και πολύ σύντομα αφομοιώνουν τον ντόπιο πληθυσμό και μετεξελίσσονται στα γνωστά Ελληνικά φύλα που θα κυριαρχήσουν στην Ελλάδα. Από τα 35 Ελληνικά φύλα που γνωρίζουμε, εκείνα που ξέρουμε ότι ήλθαν στην Πελοπόννησο ήταν οι Ίωνες, οι Αρκάδες, οι Αζάνες, οι Λαπίθες, οι Περραιβοί, οι Φλεγύες, οι Επιοί, οι Μινύες. οι Αιολείς και οι Αχαιοί. Ο Όμηρος τους ονομάζει όλους μαζί Αχαιούς. Ο πολιτισμός τους είναι κυρίως συντηρητικός, η οικονομία τους κυρίως γεωργοκτηνοτροφική. Τα αγγεία τους (τα οποία ο Σλήμαν τα ονόμασε Μινυακά, λόγω του μυθικού βασιλέα του Ορχομενού Μινύα, όπου βρέθηκαν και τα χαρακτηριστικότερα αγγεία) είναι μονόχρωμα, στο χρώμα της στάχτης ή κιτρινωπά, μιμούμενα το χρώμα του χρυσού ή του χαλκού. Δεν ασχολούνται ιδιαίτερα με το εμπόριο, οχυρώνονται στα φτωχικά χωριά τους και τίποτε δεν προμήνυε ότι από αυτούς θα ξεπηδήσει εις εκ των λαμπροτέρων πολιτισμών της Ιστορίας, ο Μυκηνα'ι'κός πολιτισμός. Χαρακτηριστικός οικισμός αυτής της περιόδου είναι ο οικισμός της Μάλθης στην Μεσσηνία.

-ΠΡΩΙΜΗ ΜΥΚΗΝΑ'Ι'ΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (1.600-1.500 π.Χ.):

Ακόμη δεν ξέρουμε μετά βεβαιότητος πώς, αλλά στην αυγή του 17ου αιώνα π.Χ. γεννήθηκε ένας μεγαλειώδης πολιτισμός, που ονομάσθηκε Μυκηνα'ι'κός πολιτισμός. Ο Γερμανός αρχαιολόγος ανέσκαψε τις "πολύχρυσες Μυκήνες" και ουσιαστικά ανεκάλυψε αυτόν τον πολιτισμό, και τον ονόμασε Μυκηνα'ι'κό. Στην πραγματικότητα αυτό το όνομα είναι παραπλανητικό, αφού εξαιτίας του ονόματος ο κόσμος νομίζει πως ο μυκηνα'ι'κός πολιτισμός είναι αυτός που αναπτύχθηκε στις Μυκήνες, ενώ δεν είναι έτσι. Μπορεί οι Μυκήνες να ήταν ένα από τα λαμπρότερα κέντρα του, αλλά ο πολιτισμός αυτός μεγαλούργησε σε όλη την Πελοπόννησο και στην κεντρική Ελλάδα. Γονιμοποιός δύναμη ξέρουμε πως ήταν η Κρήτη και ο Μινωικός πολιτισμός. Άλλοι λεν πως ήλθαν στην Πελοπόννησο Μινωίτες έποικοι και μετέδωσαν τον πολιτισμό στους Αχαιούς. Άλλοι πάλι λεν πως οι Αχαιοί επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά στην Κρήτη και επιστρέφοντας έφεραν μαζί τους και πλούσια λάφυρα και αιχμαλώτους που λειτούργησαν ως "πολιτιστικό μπόλιασμα", ενώ υπάρχει και μια τρίτη άποψη, σύμφωνα με την οποία οι Αχαιοί εκστράτευσαν στην Αίγυπτο για να βοηθήσουν τους Αιγύπτιους να διώξουν τους εισβολείς Υξώς, πήραν ως αμοιβή πολύ χρυσό, και επιστρέφοντας έκαναν μια στάση στην Κρήτη, από όπου πήραν ιδέες τι να κάνουν με το χρυσό. Όπως και εάν έχουν τα πράγματα, από εκείνη την εποχή και μετά, οι βασιλείς των Αχαιών ζουν ιδιαίτερα πλουσιοπάροχα. Τα όπλα τους είναι αριστουργήματα της μεταλλοτεχνίας, με εξαιρετικές διακοσμήσεις. Ζουν σε μεγαλοπρεπή παλάτια με αριστουργηματικές τοιχογραφίες και όταν πεθαίνουν θάβονται σε επίσης μεγαλοπρεπείς θολωτούς τάφους, με χρυσή μάσκα στο πρόσωπό τους και παρέα με τα αγαπημένα τους όπλα, κοσμήματα και αντικείμενα καθημερινής χρήσης.

-ΜΕΣΗ ΜΥΚΗΝΑ'Ι'ΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (1.500-1.425 π.Χ.):

Οι Μυκηναίοι έχουν αποκτήσει πλέον πείρα και άνεση κινήσεων στην θάλασσα και δεν είναι πια οι φοβισμένοι αγρότες του παρελθόντος. Αποβάλλουν επίσης εντελώς τον  "χωριάτικο" χαρακτήρα τους, και αντιγράφουν σε όλα τους Μινωίτες: τα ενδύματά τους, τα κοσμήματά τους, τα σπίτια τους, τα σκεύη, οι τάφοι, οι διακοσμήσεις των παλατιών, η ψυχαγωγία, όλα είναι εμπνευσμένα από τους Μινωίτες.

-ΝΕΟΤΕΡΗ ΜΥΚΗΝΑ'Ι'ΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (1.425-1.100 π.Χ.):

Γύρω στο 1.450 π.Χ. καταστρέφονται (από ανεξακρίβωτη μέχρι στιγμής αιτία) τα Μινωικά ανάκτορα στην Κρήτη και δύει οριστικά ο Μινωικός πολιτισμός, αφήνοντας ελεύθερο πεδίο δράσης στου Αχαιούς. Αυτή την περίοδο, που κράτησε σχεδόν τρεις αιώνες, ο Μυκηνα'ι'κός πολιτισμός φθάνει στο απόγειό του. Τα πλοία των Αχαιών ταξιδεύουν σε κάθε γωνιά της Μεσογείου μεταφέροντας εμπορεύματα και ιδρύοντας εμπορικούς σταθμούς και αποικίες. Εξάγουν πήλινα σκεύη, όπλα, κοσμήματα. Εισήγαγαν ό,τι εξωτικό και παράξενο τους γυάλιζε, όπως αυγά στρουθοκαμήλου, πολύτιμες πέτρες κ.λπ.. Ο πληθυσμός τους αυξάνεται ραγδαία και ιδρύονται διαρκώς νέοι οικισμοί (γνωρίζουμε σήμερα την θέση 420 από αυτούς). Η μεταμόρφωση έχει συντελεσθεί πλήρως:οι φτωχοί και πολεμοχαρείς αγρότες και κτηνοτρόφοι έχουν γίνει οργανωμένοι μεγαλογεωργοί, βιοτέχνες και έμποροι. Οι φύλαρχες έχουν δώσει την θέση τους σε πανίσχυρους και ικανότατους άνακτες, σε ηγεμόνες δηλαδή με παιδεία και κύρος. Τα μεγαλύτερα Μυκηνα'ι'κά κέντρα στην Πελοπόννησο είναι οι Μυκήνες, η Τίρυνθα και η Πύλος.

περ. 1.400 π.Χ.: Αχαιοί άποικοι κυριαρχούν σε όλη την Κρήτη. Ξαναχτίζεται το ανάκτορο της Κνωσού και το ανάκτορο των Αχαρνών, όπου εγκαθίστανται Μυκηναίοι άρχοντες. Μυκηνα'ι'κού τύπου Μέγαρα χτίζονται σε πολλές περιοχές της Κρήτης.

Εκτός από τα άλλα, οι Μυκηναίοι δανείζονται από τους Μινωίτες και την γραφή τους, την οποία προσαρμόζουν στα δικά τους γλωσσικά δεδομένα. Έτσι δημιουργείται η Γραμμική Β' Γραφή. Χιλιάδες πήλινες πινακίδες με κείμενα σε Γραμμική Β' βρέθηκαν στα Μυκηνα'ι'κά ανάκτορα της Πελοποννήσου (κυρίως στην Πύλο), μεταθέτοντας ουσιαστικά το όριο μεταξύ προ'ι'στορίας και ιστορίας πολλούς αιώνες πίσω.

1.350 π.Χ.: Κατασκευάζονται κυκλώπεια τείχη και χτίζονται νέα, λαμπρότερα ανάκτορα στις Μυκήνες και την Τίρυνθα.

1.240 π.Χ.: Το ανάκτορο των Μυκηνών καταστρέφεται από πυρκα'ι'ά, αλλά χτίζεται μεγαλοπρεπέστερο.

1.194-1.184 π.Χ.: Για τα μάτια της πανέμορφης Ελληνίδος Ελένης που την απήγαγε ένας Τρώας, ο Πάρις (σύμφωνα με την μυθολογία, στην πραγματικότητα εμπορικά συμφέροντα), οι Αχαιοί εκστράτευσαν με 1.186 πλοία εναντίον της Τροίας, στην απέναντι Μικρασιατική ακτή, και για δέκα ολόκληρα χρόνια μάχονταν έξω από τα τείχη της με τους Τρώες και τους συμμάχους τους. Με πολύ κόπο και αίμα (και ένα έξυπνο τέχνασμα στο τέλος, τον Δούρειο Ίππο), κατάφεραν εν τέλει να κατακτήσουν την Τροία, πήραν πίσω την Ελένη και ό,τι άλλο πολύτιμο βρήκαν, έκαψαν ό,τι απέμεινε και γύρισαν στην πατρίδα τους. Αυτός ήταν ο περίφημος Τρωικός πόλεμος.

1.174 π.Χ.: Μια ανθρώπινη λαίλαπα, οι "λαοί της θάλασσας", προερχόμενη από τα παράλια της Μ. Ασίας, κατέβαινε προς τον Νότο. Αναχαιτίζεται μόνον όταν φθάσει στα σύνορα της Αιγύπτου, από τον Φαραώ Ραμσή ΙΙΙ, αφού στο μεταξύ έχει σαρώσει τα πάντα στο πέρασμά της και έχει διαλύσει το κράτος των Χετταίων. Μεταξύ άλλων έχουν καταστραφεί και οι εμπορικοί σταθμοί των Αχαιών και αποδιοργανώθηκε εντελώς το εμπόριο με την Ανατολή. Αυτή ήταν η αρχή του τέλους για τον Μυκηνα'ι'κό κόσμο.

1.150 π.Χ.: Λιγότερες από τρεις δεκαετίες ήταν αρκετές για να αρχίσει να κλονίζεται ο Μυκηνα'ι'κός κόσμος. Το εμπόριο αποδιοργανώνεται, τα ανάκτορα αποδυναμώνονται, τα μεγάλα αστικά κέντρα συρρικνώνονται και η οικονομία καταρρέει. Οι χειμαζόμενοι Αχαιοί μεταναστεύουν (κυρίως στα νησιά και την Κύπρο) αναζητώντας καλύτερη τύχη. Από τους 420 οικισμούς, απομένουν μόλις 137, οι υπόλοιποι εγκαταλείπονται.

1.150-1.100 π.Χ.: Λιγότερο ανεπτυγμένοι λαοί που ζούσαν στην περιφέρεια του Μυκηνα'ι'κού κόσμου κατεβαίνουν από τα βουνά και εγκαθίστανται στους εγκαταλελειμμένους οικισμούς των Αχαιών. Αρχίζει μια έντονη μεταναστευτική κίνηση από Βορρά προς Νότο.