-ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ
1.100 π.Χ.: Η επιστροφή των Ηρακλειδών, έτσι ονόμαζαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι την μετανάστευση αυτών των ανίκητων πολεμιστών με τα πανίσχυρα σιδερένια όπλα που τους θύμιζαν τον Ηρακλή. Ήλθαν από τον Βορρά, πέρασαν από την Θετταλία και εγκαταστάθηκαν στην Δωρίδα (περιοχή βορείως του σημερινού Αντιρρίου), από όπου και πήραν το όνομά τους, Δωριείς. Πώς ονομάζονταν προηγουμένως δεν είναι γνωστό, αλλά γνωρίζουμε τα ονόματα μερικών από τις φυλές τους (Υλλείς, Δυμάνες, Πάμφυλοι) καθώς και ότι οι ρίζες τους ήταν μακεδονικές (Μακεδνοί, Μακεδόνες). Από παλαιά προσπαθούσαν να κατακτήσουν την Πελοπόννησο, αλλά οι πανίσχυροι Αχαιοί τους απέκρουαν. Τώρα που καταρρέει ο Μυκηνα'ι'κός κόσμος, βρίσκουν την ευκαιρία να εισβάλλουν μαζικά στην Πελοπόννησο, όχι σαν ένα μεταναστευτικό μπουλούκι, αλλά οργανωμένα και κατόπιν σχεδίου, χωρισμένοι σε 4 ισοδύναμα τμήματα. Το πρώτο τμήμα είχε επικεφαλής τον Τήμενο και κινήθηκε προς την Αργολίδα. Έδωσε μια νικηφόρα μάχη κοντά στην Λέρνα και αμέσως μετά κατέλαβε τις Μυκήνες και το Άργος. Το δεύτερο τμήμα είχε επικεφαλής τον Αριστόδημο και κινήθηκε προς την Λακωνία. Δεν χρειάσθηκε να δώσει καμμία μάχη γιατί οι Αχαιοί εγκατέλειψαν αμέσως. Εγκαταστάθηκε στην περιοχή της Σπάρτης και τους άλλους οικισμούς του ποταμού Ευρώτα. Το τρίτο τμήμα είχε επικεφαλής τον Κρεσφόντη και κινήθηκε προς την Μεσσηνία. Όυτε και αυτοί χρειάσθηκε να πολεμήσουν και εγκαταστάθηκαν στους εγκαταλελλειμένους οικισμούς στην κοιλάδα του Παμισού ποταμού. Το τέταρτο και τελευταίο τμήμα με επικεφαλής τον Αλήτη είναι άγνωστο γιατί άργησε τόσο πολύ να φθάσει στην Πελοπόννησο, κατά πάσα πιθανότητα όμως δεν πέρασε με πλοία την γραμμή Ρίου-Αντιρρίου, όπως τα τρία προηγούμενα, αλλά ήλθε από ανατολικά. Κατέλαβε την Κόρινθο και όλο τον Κορινθιακό κάμπο, με την βοήθεια των Λαπιθών της Κορινθίας. Όμως ο Αλήτης και οι λοιποί Δωριείς δεν ανταπέδωσαν την βοήθεια στους Λαπίθες, αντ' αυτού τους υποχρέωσαν να κατοικήσουν σε έναν οικισμό που ονομαζόταν Πέτρα. Τέλος, μαζί με τους Δωριείς, ένας ταλαίπωρος ορεσίβιος λαός της Δυτικής Ελλάδος, οι Αιτωλοί, βρήκαν την ευκαιρία και κατέλαβαν τον Εύφορο κάμπο του Πηνειού στην Ηλεία. Μια ομάδα καταδιωγμένων Αχαιών από την Αργολίδα πήγε και εγκαταστάθηκε στα βορειοδυτικά παράλια, στην περιοχή που από τότε μέχρι και σήμερα ονομάζεται Αχα'ί'α. Έτσι ολοκληρώθηκε η "Δωρική" κατάληψη της Πελοποννήσου, έκλεισε η Εποχή του Χαλκού και ξεκίνησε μια νέα εποχή, η Εποχή του Σιδήρου.
1.100-800 π.Χ.: Από την πρώτη στιγμή που εγκαταστάθηκαν στην Πελοπόννησο, οι 4 δωρικές ομάδες αρχίζουν τους αγώνες για την επέκταση του ζωτικού τους χώρου. Επιτίθενται στους εναπομείναντες παλαιούς κατοίκους, αλλά συχνά συγκρούονται και μεταξύ τους.
Η πρώτη ομάς, που εγκαταστάθηκε στο Άργος, τα κατάφερε καλύτερα από όλες τις άλλες: σιγά σιγά κατέλαβε όλα τα ανατολικά παράλια, από το Άργος μέχρι το ακρωτήριο Μαλέας και τα Κύθηρα. Επιτέθηκαν και στους Κορινθίους, αλλά δεν τα κατάφεραν να επεκταθούν πολύ προς Βορρά.
Η δεύτερη ομάς, που εγκαταστάθηκε στην Σπάρτη, ήταν η πιο μεθοδική από όλες. Πρώτα εξασφάλισαν τα νώτα τους καταλαμβάνοντας την στενή κοιλάδα του Ευρώτα βορείως της Σπάρτης, κατόπιν επιτέθηκαν στους νοτίους γείτονές τους (στις αρχα'ι'κές πόλεις Φάρις, Αμύκλες και Γερόνθρες) και κατέλαβαν το πιο εύφορο τμήμα της κοιλάδας του Ευρώτα.
Η τρίτη ομάς που εγκαταστάθηκε στην Μεσσήνη, ήταν η πιο ειρηνική από όλες. Αντί να υποτάξουν τους Αχαιούς γείτονές τους, συμφιλιώθηκαν μαζί τους, και ζούσαν όλοι μαζί ευτυχισμένοι στην μικρή αλλά εύφορη κοιλάδα του ποταμού Παμίσου.
Η τέταρτη ομάς, που εγκαταστάθηκε στη Κόρινθο, ήταν η πιο στριμωγμένη από όλες, αλλά κατείχε πολύ επίκαιρη γεωγραφική θέση, την μοναδική χερσαία είσοδο της Πελοποννήσου. Δεν ανοίχθηκε λοιπόν σε επεκτατικούς πολέμους αλλά περιφρούρησε αποτελεσματικά το πόστο της. Όταν ένοιωσε ασφαλής, ίδρυσε και μια αποικία στην Ιθάκη, για να ελέγχει και την είσοδο του Κορινθιακού κόλπου.
περ. 850 π.Χ.: Νομοθετεί στην Σπάρτη ο Λυκούργος. Οι νόμοι του άγραφοι αλλά πολύ συγκεκριμένοι, αυστηροί και τόσο σωστοί, ώστε έμειναν σε ισχύ τουλάχιστον 500 χρόνια. Μοίρασε την Σπαρτιατική γη σε ίσα μερίδια σε όλους τους Σπαρτιάτες πολίτες, καθιέρωσε το συσσίτιο για όλους τους πολίτες και ίδρυσε την Γερουσία, ένα συμβούλιο 28 σοφών γερόντων, που μαζί με τους 2 βασιλείς (η Σπάρτη ήταν η μόνη πόλη-κράτος που είχε 2 βασιλείς αντί του ενός των υπολοίπων πόλεων-κρατών), ήταν το ανώτερο δικαστήριο της πόλεως.
776 π.Χ.: Ο βασιλεύς της Ηλείας Ίφιτος διοργανώνει τους πρώτους επίσημους ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ στο Ιερόν της Ολυμπίας, διάρκειας μίας ημέρας και με μοναδικό αγώνισμα τον αγώνα σταδίου (192μ.). Ο πρώτος Ολυμπιονίκης ήταν ο Ηλείος Κόροιβος και το βραβείο που πήρε ήταν ένα μήλο. Ωστόσο αγώνες (αρματοδρομίες) γίνονταν στην Ολυμπία ήδη από το 1.100 π.Χ., προς τιμήν του ήρωος Πέλοπος.
περ. 750 π.Χ.: Καθιερώνεται στην Σπάρτη ο θεσμός των 5 εφόρων, ένα διοικητικό όργανο στο οποίο εκλέγονται (με ετήσια θητεία) απλοί πολίτες, το οποίο ουσιαστικά ελέγχει την βασιλική εξουσία. Το Σπαρτιατικό πολίτευμα που ήταν από την αρχή πρότυπο ευρυθμίας αποκτά τώρα και δημοκρατικά στοιχεία.
733 π.Χ.: Οι Κορίνθιοι ιδρύουν αποικία στην Σικελία, τις Συρακούσες.
730 π.Χ.: Οι Κορίνθιοι ιδρύουν αποικία στην Κέρκυρα.
735-715 π.Χ.: Α' Μεσσηνιακός πόλεμος. Οι Σπαρτιάτες μετά δυσκολίας κατέλαβαν όλη την εύφορη πεδιάδα του ποταμού Παμισού (την περιοχή γύρω από το σημερινό χωριό Μελιγαλάς). Ολοκλήρωσαν έτσι τα επεκτατικά τους σχέδια και γύρισαν στην πατρίδα τους εξαντλημένοι.
708-706 π.Χ.: Οι Σπαρτιάτισσες απέκτησαν πολλά παιδιά από δούλους ή είλωτες (οι σύζυγοι έλειπαν 20 χρόνια στον πόλεμο), στα οποία η Σπάρτη όταν μεγάλωσαν, δεν παραχώρησε πολιτικά δικαιώματα ούτε γη. Όλοι αυτοί οι νόθοι υποχρεώθηκαν να φύγουν από την Σπάρτη και να μεταναστεύσουν στην ιταλική χερσόνησο, όπου ίδρυσαν τον Τάραντα.
περ. 700 π.Χ.: Μετανάστες από την Αχα'ί'α ιδρύουν τις αποικίες Κρότων και Σύβαρις, στην νότιο ιταλική χερσόνησο. Η Σύβαρις εξελίχθηκε στην μεγαλύτερη και πλουσιότερη πόλη-κράτος στην ιταλική χερσόνησο. Ο πλούτος που συγκέντρωσαν οι Συβαρίτες από την καλλιέργεια της εύφορης γης και κυρίως από το εμπόριο ήταν τόσο μεγάλος, οι διασκεδάσεις τους τόσο πολυτελείς, τα δείπνα τους τόσο πλούσια και οι ανέσεις τους τόσο ζηλευτές, που ο όρος συβαριτισμός ήταν το συνώνυμο της τρυφηλότητας και της ευφορίας.
-ΑΡΧΑ'Ι'ΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (700-500 π.Χ.):
700 π.Χ.: Λίγο βόρεια από την Σπάρτη βρίσκεται η Τεγέα, μια πλούσια Αρκαδική πόλη που νέμεται έναν εύφορο κάμπο (τον σημερινό κάμπο της Τρίπολης). Οι Σπαρτιάτες προσπαθούν να την καταλάβουν αλλά ηττώνται, αφού οι Αρκάδες είναι σκληροτράχηλοι πολεμιστές.
680 π.Χ.: Από αυτή την χρονιά και μετά οι Ολυμπιακοί αγώνες γίνονται διήμεροι και τα αγωνίσματα είναι πλέον 7: στάδιο (αγώνας ταχύτητος 192 μ), δίαυλος (αγών ταχύτητος 384μ), πένταθλον (περιλαμβάνει στάδιο, άλμα εις μήκος, δισκοβολία, ακοντισμό και πάλη), πυγμαχία, πάλη και αρματοδρομία τεθρίππων. Το βραβείο για τους νικητές είναι ένα στεφάνι ελιάς (κότινος).
περ. 675 π.Χ.: Η Κέρκυρα πλουτίζει και αναπτύσσεται δυναμικά, αποκτά δικό της στρατό και στόλο, δικές της αποικίες (Επίδαμνος, 626 π.Χ) και αρχίζει να ανεξαρτητοποιείται από την μητρόπολή της, την Κόρινθο.
675-669 π.Χ.: Παρά τις καινούριες κτήσεις τους και τους αποικισμούς, οι Σπαρτιάτες εξακολουθούν να είναι στριμωγμένοι, γι' αυτό εκστρατεύουν εναντίον της Αργολίδος. Οι Αργείοι όμως τους αποκρούουν. Οι απώλειες είναι βαρύτατες και για τις δυο πλευρές, περισσότερο όμως για τους Σπαρτιάτες. 665 π.Χ.: Εκτός από τα άλλα βάσανά τους λόγω του πολέμου, έρχεται και ένας λοιμός στους Σπαρτιάτες και τους θερίζει. Εκτελεί καθαρμό ο Θάλητας από την Κρήτη, παίζοντας μουσική.
668-657 π.Χ.: Β' Μεσσηνιακός πόλεμος. Οι υποδουλωμένοι Μεσσήνιοι αρπάζουν την ευκαιρία και επιτίθενται στην εξασθενημένη Σπάρτη. Οι Σπαρτιάτες πολεμούν σαν λιοντάρια για την ίδια την επιβίωσή τους και εντελώς ανέλπιστα κερδίζουν τον πόλεμο. Ανάμεσα στους Σπαρτιάτες πολεμιστές και ο ποιητής Τυρταίος, που τους εμψύχωνε με τα ποιήματά του.
668-572 π.Χ.: Οι Πισάτες, οι κάτοικοι δηλαδή της Πίσσας στην Ηλεία, στους οποίους ανήκε το Ιερό της Ολυμπίας πριν τους το αρπάξουν οι Ηλείοι που κατέβηκαν με τους Δωριείς, επανακτούν το Ιερό και διοργανώνουν αυτοί τους αγώνες.
656 π.Χ.: Στην Κόρινθο, ένας δημοφιλής στρατηγός, ο Κύψελος, όχι καθαρόαιμος Δωριεύς αλλά με αίμα Λαπιθιώτικο στο αίμα του, παίρνει εκδίκηση για την αχαρακτήριστη συμπεριφορά των Δωριέων εις βάρος των προγόνων του πριν από 450 χρόνια: ανατρέπει την διεφθαρμένη βασιλική εξουσία και εγκαθιστά την ακόμη πιο διεφθαρμένη τυραννία των Κυψελιδών, που θα διαρκέσει έως το 583 π.Χ.. Ό υιός του ο Περίανδρος, γνωστός και ως εις εκ των επτά σοφών της αρχαιότητος, ήταν μια από τις πιο αμφιλεγόμενες πολιτικές προσωπικότητες της αρχαιότητος. Ήταν ο πρώτος που σκέφθηκε και προσπάθησε να σκάψει διώρυγα στον Ισθμό της Κορίνθου.
655 π.Χ.: Στην Σικυώνα, μαζί με τους κατακτητές Δωριείς, ζει ειρηνικά και μια προδωρική φυλή, οι Αιγειαλείς. Ένας ικανός και φιλόδοξος Αιγειαλεύς στρατηγός, ο Ορθαγόρας, καταλαμβάνει πραξικοπηματικά την εξουσία στην Σικυώνα και εγκαθιδρύει την τυραννία των Ορθαγοριδών που θα μείνει στην εξουσία για έναν αιώνα, μέχρι το 555 π.Χ.. Όλο αυτό το διάστημα οι Δωριείς της Σικυώνας υπέστησαν πολλά βάσανα. Ένας από τους Ορθαγορίδες, ο Κλεισθένης, κατέλαβε τις Δωρικές πόλεις Πελλήνη και Κλεωνές και επιτέθηκε ακόμη και στην μητρόπολη των Δωριέων, το Άργος.
περ. 650 π.Χ.: Χτίζεται η Άλτις και ο Ναός της Ήρας στην Ολυμπία.
632 π.Χ.: Από αυτή την χρονιά και μετά οι Ολυμπιακοί αγώνες διαρκούν τρεις ημέρες και τα αγωνίσματα είναι 12. Στα προηγούμενα αγωνίσματα έχουν προστεθεί το παγκράτιον (ένας σκληρός αγών πάλης/πυγμαχίας), η ιπποδρομία, η πάλη παίδων και αγώνες δρόμου παίδων.
600 π.Χ.: Χτίζεται ο νέος, λαμπρότερος Ναός της Ήρας στην Ολυμπία.
600 π.Χ.: Οι ταλαίπωροι Μεσσήνιοι εξεγείρονται πάλι εναντίον των Σπαρτιατών και φυσικά ηττώνται. Οι Σπαρτιάτες κατακτούν όλη την νοτιοδυτική Πελοπόννησο, από την Πύλο μέχρι την Μεθώνη.
582 π.Χ.: Αναδιοργανώνονται τα Ίσθμια κατά το πρότυπο των Ολυμπιακών Αγώνων και καθιερώνονται ως είς εκ των Πανελληνίων αθλητικών αγώνων. Τελούνται κάθε δυο χρόνια στο Ιερό του Ποσειδώνος στον Ισθμό της Κορίνθου.
575 π.Χ.: Οι Σπαρτιάτες εκστρατεύουν για δεύτερη φορά εναντίον των Τεγεατών αλλά χάνουν την μάχη με βαρειές απώλειες. Όσοι Σπαρτιάτες αιχμαλωτίζονται, υποχρεούνται να εργάζονται σιδηροδέσμιοι στα κτήματα των Τεγεατών.
573 π.Χ.: Αναδιοργανώνονται τα Νέμεια κατά το πρότυπο των Ολυμπιακών Αγώνων και καθιερώνονται και αυτοί ως εις εκ των Πανελληνίων αθλητικών αγώνων. Τελούνται κάθε δυο έτη στο Ιερόν του Διός στην Νεμέα.
560 π.Χ.: Στην τρίτη προσπάθεια καταφέρνουν εν τέλι και νικούν οι Σπαρτιάτες τους Τεγεάτες. Από τώρα και για τα επόμενα 200 χρόνια οι Τεγεάτες είναι (θέλοντας και μη) σύμμαχοι των Σπαρτιατών. Μετά την Τεγέα ακολουθούν προσαρτήσεις και άλλων Πελοποννησιακών πόλεων, και έτσι ιδρύεται η Πελοποννησιακή Συμμαχία, με ηγέτιδα πόλη την Σπάρτη φυσικά.
556 π.Χ.: Εκλέγεται ένας έφορος στην Σπάρτη, ο Χείλων, εις εκ των 7 σοφών της αρχαιότητος, ο οποίος είπε μεταξύ άλλων και τα περίφημα ρητά "μέτρον άριστον", "μηδέν άγαν" και "γνώθι σαυτόν".
546 π.Χ.: Αμέσως μετά την προσάρτηση της Τεγέας οι Σπαρτιάτες εκστρατεύουν εναντίον του Άργους, των σοβαρότερων αντιπάλων τους στην Πελοπόννησο. Με τον πρώτο πόλεμο κατέλαβαν την Κυνουρία και τα Κύθηρα. Με τον δεύτερο πόλεμο κατέλαβαν την Θυρεάτιδα (την σημερινή περιοχή γύρω από το σημερινό Άστρος).
510 π.Χ.: Οι Σπαρτιάτες περνούν τα όρια του Ισθμού και μπλέκονται στις υποθέσεις των Αθηνών, που αυτήν την εποχή διαμορφώνεται η Αθήνα σε κύριο ανταγωνιστή τους. Κατόπιν προσκλήσεως των Αθηναίων αριστοκρατών, ο βασιλεύς της Σπάρτης Κλεομένης επιτίθεται στην Αθήνα και υποχρεώνει τον τύραννο Ιππία να καταφύγει εξόριστος στην Περσία, στην αυλή του Πέρση σατράπη των Σάρδεων Αρταφέρνη.
510 π.Χ.: Ο μικρός αδελφός του Σπαρτιάτη βασιλέως Κλεομένη, Δωριεύς, αναλαμβάνει να εκδιώξει τον τύραννο και να αποκαταστήσει την αριστοκρατία στην ιταλική χερσόνησο. Επικεφαλής ενός εκστρατευτικού σώματος χιλίων Σπαρτιατών συμπαρατάχθηκε με τους Κροτωνιάτες και μαζί κυρίευσαν την πάμπλουτη Σύβαρη. Οι Συβαρίτες, σκόρπισαν στα 4 σημεία του ορίζοντος θρηνώντας την χαμένη και κατεστραμμένη πόλη τους. Λίγο μετά σκοτώνεται ο Δωριεύς σε μάχη με τους Καρχηδόνιους, στην προσπάθειά του να εγκατασταθεί με τους άνδρες του και να ιδρύσει αποικία στην δυτική Σικελία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου