ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ-ΦΡΑΓΚΟΚΡΑΤΙΑ

ΦΡΑΓΚΟΚΡΑΤΙΑ (1204-1453 μ.Χ.):

1204 μ.Χ.: Αυτοί που θα κατακτήσουν πρώτοι την Κωνσταντινούπολη δεν είναι οι Τούρκοι αλλά οι Λατίνοι Σταυροφόροι της Δ' Σταυροφορίας. Οι Βυζαντινοί ευγενείς καταφεύγουν στην Νίκαια της Μικράς Ασίας, όπου ανασυγκροτούν τις δυνάμεις τους για την ανακατάληψη της Κωνσταντινουπόλεως. Οι Σταυροφόροι μοιράζουν στον χάρτη τα εδάφη του Βυζαντίου. Το αρχικό μοίρασμα της Πελοποννήσου προέβλεπε ότι οι μεν Φράγκοι θα έπαιρναν την Αργολίδα ενώ οι Βενετοί όλη την υπόλοιπη Πελοπόννησο. Αμέσως μετά ξεκινούν με τους στρατούς τους για να καταλάβει ο καθένας το μερίδιό του.

Οι Βυζαντινοί άρχοντες που διοικούσαν διάφορες επαρχίες της πρώην αυτοκρατορίας, αντί να συσπειρωθούν και να ενώσουν τις δυνάμεις τους με τον εξόριστο Βυζαντινό αυτοκράτορα για να αντιμετωπίσουν τους Λατίνους που τώρα εξορμούν στην περιφέρεια, βρίσκουν ευκαιρία και αυτοανακηρύττονται αυτοκρατορίσκοι στις επαρχίες τους, και μάλιστα εξορμούν και κατακτούν τις γειτονικές περιοχές. Στην Πελοπόννησο, ο άρχων του Ναυπλίου Λέων Σγουρός προσθέτει το Άργος και την Κόρινθο στην επικράτειά του και πάει να προ'υ'παντήσει τον κατερχόμενο βενετικό στρατό στις Θερμοπύλες. Πήγε, είδε ότι δεν έχει καμμία ελπίδα, και απήλθε. Κλείσθηκε στο κάστρο του Ακροκόρινθου αλλά όταν είδε πόσο σκούρα ήταν τα πράγματα, γκρεμίσθηκε από τα τείχη καβάλα στο άλογό του.

1205-1208: Οι Βενετοί καθυστέρησαν, και τους πρόλαβαν οι Φράγκοι στην κατάκτηση της Πελοποννήσου. Ο Γοδεφρείδος Βιλλεαρδουίνος (Geoffroy Villehardouin) παρέα με τον Γουλιέλμο Σιμπλίτη (Guillaume de Champlitte), με μια σαρωτική προέλαση κατέλαβαν ολόκληρη την Πελοπόννησο και ίδρυσαν το Πριγκιπάτο του Μορέως.

1208 μ.Χ.: Ο Γουλιέλμος Σιμπλίτης επιστρέφει στην Γαλλία για λόγους κληρονομίας και ο Βιλλεαρδουίνος μένει μόνος κύριος του Πριγκιπάτου του Μορέως.

1209 μ.Χ.: Οι Βενετοί που δεν είχαν παραιτηθεί από τα (υποτιθέμενα) δικαιώματά τους στην Πελοπόννησο σύμφωνα με την αρχική μοιρασιά του 1204, προσπαθούν να συμβιβασθούν με τον Βιλλεαρδουίνο. Ως "πολιτισμένοι Ευρωπαίοι", κάθισαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, στο νησάκι Σαπιένζα έξω από την Μεθώνη, και συμβιβάσθηκαν χωρίς πολεμικές επιχειρήσεις. Οι Φράγκοι αναγνωρίσθηκαν κύριοι της Πελοποννήσου, ενώ οι Βενετοί κράτησαν τα κάστρα της Μεθώνης και της Κορώνης και είχαν δικαίωμα να διακινούν τα εμπορεύματά τους μέσω των λιμένων της Πελοποννήσου χωρίς να πληρώνουν δασμούς. Αμέσως μετά οι Φράγκοι άρχισαν να χτίζουν-κάπως βιαστικά και πρόχειρα-κάστρα για να προστατευθούν, και όλη η Πελοπόννησος οργανώθηκε κατά το φεουδαρχικό σύστημα. Πρωτεύουσα έγινε η Ανδραβίδα, όπου εγκαταστάθηκε ο πρίγκιπας και η αυλή του (οι "αυθέντες ευγενικοί"). Τα εδάφη της Πελοποννήσου μοιράσθηκαν σε 12 βαρονίες που τις διοικούσαν βαρόνοι, και κάθε βαρονία χωρίσθηκε σε μικρότερα φέουδα που τα διοικούσαν φεουδάρχες. Στον πάτο αυτής της πυραμίδος ήταν ο δύστυχος λαός που δούλευε στα κτήματα των κατακτητών με όρους και συνθήκες δούλου. Οι παλιοί Βυζαντινοί τοπικοί άρχοντες συμβιβάσθηκαν με τους Φράγκους και έγιναν φεουδάρχες.

1218 μ.Χ.: Πεθαίνει ο Γοδεφρείδος Βιλλεαρδουίνος και αναλαμβάνει στην θέση του ο πρωτότοκος υιός του Γοδεφρείδος Β' Βιλλεαρδουίνος.

1246 μ.Χ.: Πεθαίνει ο Γοδεφρείδος Β' Βιλλεαρδουίνος και αναλαμβάνει στην θέση του ο μικρός αδελφός του Γουλιέλμος Βιλλεαρδουίνος.

1246-1248 μ.Χ.: Πολιορκία και  άλωση του κάστρου της Μονεμβασιάς από τον Γουλιέλμο Βιλλεαρδουίνο.

1259 μ.Χ.: Μάχη της Πελαγονίας, η σημαντικότερη μάχη του 13ου αιώνος. Οι Φράγκοι ηττώνται από τους Βυζαντινούς και ο Γουλιέλμος Β' Βιλλεαρδουίνος πιάνεται αιχμάλωτος. Για να κερδίσει την ελευθερία του παραχωρεί στον Βυζαντινό αυτοκράτορα Μιχαήλ Η' Παλαιολόγο την Μάνη, τον Μιστρά, το Γεράκι, την Μονεμβασία και ολόκληρη σχεδόν την Λακωνία.

1261 μ.Χ.: Ο εξόριστος αυτοκράτωρ Μιχαήλ Η' Παλαιολόγος ανακαταλαμβάνει την Κωνσταντινούπολη από τους Λατίνους και ξεκινά έναν πολυμέτωπο αγώνα για να επαναφέρει στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία τα εδάφη της, που είναι υπό Φραγκική και Βενετική κατοχή.

1261-1453 μ.Χ.: Περίοδος των Παλαιολόγων. Μετά τον Μιχαήλ Η' Παλαιολόγο, οι επόμενοι αυτοκράτορες Παλαιολόγοι δεν τα καταφέρνουν και τόσο καλά με τους εχθρούς της Αυτοκρατορίας και ιδίως με τους Τούρκους, που έχουν σχηματίσει έναν ασφυκτικό κλοιό γύρω από την Κωνσταντινούπολη. Σαν να μην έφτανε αυτό, δυο μακρόχρονοι και καταστρεπτικοί εμφύλιοι πόλεμοι διαβρώνουν εσωτερικώς το Βυζάντιον.

1262 μ.Χ.: Συνέλευση των Κυριών, στο κάστρο Νίκλι κοντά στην Τεγέα. Οι περισσότεροι Φράγκοι βαρώνοι και φεουδάρχες της Πελοποννήσου είχαν σκοτωθεί ή αιχμαλωτισθεί από τους Βυζαντινούς, οπότε υπέγραψαν αντί για αυτούς οι χήρες τους την παράδοση των κάστρων της Πελοποννήσου.

1262-1278 μ.Χ.: Όταν απελευθερώθηκαν οι Φράγκοι φεουδάρχες, δεν τίμησαν την υπογραφή των συζύγων τους και πολέμησαν σκληρά τους Βυζαντινούς που ήλθαν να παραλάβουν την Πελοπόννησο. Οι Βυζαντινοί κατάφεραν ωστόσο να καταλάβουν τα περισσότερα εδάφη που τους αναλογούσαν.

1276 μ.Χ.: Η θυγατέρα του Γουλιέλμου Βιλλεαρδουίνου Ισαβέλλα (η πανέμορφη πριγκίπισσα Isabeau) πανδρεύεται τον Φίλιππο Ανδεγαβό, ένα βασιλόπουλο από το γαλλικό βασίλειο της Σικελίας, ο οποίος κληρονομεί έτσι το Πριγκιπάτο του Μορέως, αφού ο Γουλιέλμος Βιλλεαρδουίνος δεν έχει υιούς. Όμως δεν προλαβαίνει να χαρεί την κληρονομιά του γιατί πεθαίνει το 1277, ενώ ακόμη ζούσε ο πεθερός του. Τον επόμενο χρόνο πεθαίνει και ο Γουλιέλμος, και έτσι αναλαμβάνει το Πριγκιπάτον του Μορέως ο πατήρ του Φιλίππου, Κάρολος Ανδεγαβός.

1278-1383: Το Πριγκιπάτο του Μορέως εξουσιάζεται από την Ανεδεγαβική δυναστεία. Οι δολοπλοκίες, προδοσίες, φυλακίσεις και σκοτωμοί μεταξύ των κληρονόμων Ανδεγαβών και των απογόνων Βιλλεαρδουίνων που έγιναν αυτήν την περίοδο είναι πέραν πάσης περιγραφής. Εν τω μεταξύ εγκαθίστανται στην Πελοπόννησο χιλιάδες τυχοδιώκτες από την Βενετία, την Φλωρεντία, την Γένουα, την Αλβανία, την Καταλονία και την Ναβάρα. Οι Βυζαντινοί εξορμούν και κατακτούν όλο και περισσότερα εδάφη στην Πελοπόννησο, ενώ οι Βενετοί σιγά σιγά αγοράζουν ή κληρονομούν τις περισσότερες φραγκικές κτήσεις.

περ. 1320 μ.Χ.: Κάποιος γασμούλος (όπως λέγονταν τα παιδιά από Φράγκο πατέρα και Ελληνίδα μητέρα) γράφει το χρονικόν του Μορέως, ένα τεράστιο έμμετρον ποίημα περίπου 8.000 στίχων, που εξιστορεί τον πρώτο αιώνα της Φραγκοκρατίας στην Πελοπόννησο.

1349 μ.Χ.: Ο Βυζαντινός αυτοκράτωρ Ιωάννης ΣΤ' Καντακουζηνός διορίζει τον υιό του Μανουήλ διοικητή των Βυζαντινών κτήσεων στην Πελοπόννησο, με τον τίτλο του Δεσπότου. Έτσι ιδρύθηκε το Δεσποτάτον του Μορέως, με πρωτεύουσα την καστροπολιτεία του Μιστρά, η οποία αναδεικνύεται σε πολιτιστικό και πνευματικόν κέντρον του υστεροβυζαντινού Ελληνισμού.

1349-1380 μ.Χ.: Το Δεσποτάτο του Μορέως, υπό την εμπνευσμένη εξουσία του Μανουήλ Καντακουζηνού, γνωρίζει  μια περίοδο εντυπωσιακής ευημερίας.

1380 μ.Χ.: Πεθαίνει ο Μανουήλ Καντακουζινός και τον διαδέχεται ο Θεόδωρος Παλαιολόγος, ο οποίος από την πρώτη στιγμή είχε να αντιμετωπίσει την ανυπακοή των τοπικών αρχόντων και μια γενικευμένη κοινωνική αναρχία. Αδυνατώντας να επιβληθεί με τις δικές του δυνάμεις, καλεί σε βοήθεια τους Τούρκους...

1387 μ.Χ.: Οι Τούρκοι, με επικεφαλής τον Μουράτ, εισβάλλουν στην Πελοπόννησο και βοηθούν τον Θεόδωρο Παλαιολόγο να νικήσει τους τοπικούς άρχοντες αλλά και να καταλάβει το Άργος, το Ναύπλιο, και άλλες βενετικές κτήσεις.

1397 μ.Χ.: Οι Τούρκοι εναντιώνονται στον Θεόδωρο Παλαιολόγο και κατακτούν για λογαριασμό τους το Ναύπλιο και άλλα εδάφη στην Βόρειο Πελοπόννησο. Για να σταματήσει τους Τούρκους "καλεσμένους" του, ο Θεόδωρος Παλαιολόγος καλεί σε βοήθεια τους Ιωαννίτες ιππότες της Ρόδου, οι οποίοι δέχονται "ιπποτικά" την κλήση και η κατάσταση στην Πελοπόννησο τρέπεται εκτός ελέγχου...

1400 μ.Χ.: Οι συνεχείς πόλεμοι αποδεκατίζουν τον πληθυσμό και ο Θεόδωρος Παλαιολόγος φέρνει και εγκαθιστά στην Λακωνία 10.000 χριστιανούς Αλβανούς...

1407 μ.Χ.: Πεθαίνει ο ανεκδιήγητος Θεόδωρος Παλαιολόγος και αναλαμβάνει καθήκοντα "κάθαρσης" ο ανιψιός του Θεόδωρος Β' Παλαιολόγος, υιός του αυτοκράτωρος του Βυζαντίου Μανουήλ Β' Παλαιολόγου. Ο ίδιος ο αυτοκράτωρ ήλθε εις την Πελοπόννησο δυο φορές για να βοηθήσει τον υιό του να βάλει σε τάξη την  απερίγραπτον αυτή κατάσταση. Την δεύτερη φορά μάλιστα έχτισε μέσα σε μόλις 25 ημέρες-όπως αναφέρουν πηγές της εποχής-το Εξαμίλιον Τείχος στον Ισθμό της Κορίνθου. Ενώ καταφέρνει να θέσει υπό έλεγχο τους Τούρκους και να διώξει τους Ιωαννίτες ιππότες, εξεγείρονται πάλι οι ανεκδιήγητοι Έλληνες αρχοντίσκοι της Πελοποννήσου και δυσκολεύουν πολύ την κατάσταση.

1415 μ.Χ.: Μάχη της Μαντινείας: Ο Βυζαντινός αυτοκράτωρ νικά τους επαναστατημένους άρχοντες, τους μεταφέρει σιδηροδέσμιους στην Κωνσταντινούπολη όπου τους φυλακίζει και γκρεμίζει τα κάστρα τους. Η κατάσταση ηρεμεί, αλλά όχι για πολύ.

1423 μ.Χ.: Το τείχος που έστησαν οι Βυζαντινοί στον Ισθμό με τους 153 πύργους του δεν στάθηκε ικανό να ανακόψει την προέλαση των 25.000   Τούρκων, οι οποίοι, με αρχηγό τον Τουραχάν περνούν στην Πελοπόννησο και, πιστοί στα άγρια έθιμά τους, λεηλατούν τα πάντα στο πέρασμά τους. Ανακόπτονται όμως έξω από την Τρίπολη και συμφωνούν να αποχωρήσουν από την Πελοπόννησο ύστερα από τον χρυσό που  τους δίνουν οι Βυζαντινοί.

29/05/1453 μ.Χ.: Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους. Ο σουλτάνος Μωάμεθ Β' και οι 150.000 φανατικοί ισλαμίτες Τούρκοι του στρατού του, εισβάλλουν μέσα στην πρωτεύουσα Κωνσταντινούπολη και μετά σαφούς προτροπής λεηλατούν, κατασφάζουν και κατακαίουν μέχρι τελικής καταστροφής... Βασιλεύς του Βυζαντίου τότε, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος. Ο λαός τον έκανε θρύλο μετά τον θάνατό του, και μέχρι τις μέρες μας διατηρείται ο μύθος για τον Μαρμαρωμένο Βασιλιά... Νέες Θερμοπύλες η Κωνσταντινούπολη, υποτάχθηκε λόγω προδοσίας. Η μικρή πύλη Κερκόπορτα άνοιξε μετά προδοσίας, και μαζί της άνοιξε και η τύχη των Τούρκων που έτσι κατάφεραν να εισέλθουν στην Πόλη και να την αλώσουν... Η χριστιανική Δύση θρήνησε αυτή την άνευ προηγουμένου βαρβαρότητα (απλό προοίμιο των εγκλημάτων που επρόκειτο να διαπράξουν οι Τούρκοι τα επόμενα χρόνια εις βάρος κάθε περιοχής και λαού που είχε την ατυχία-ή καλύτερα δυστυχία-να υποταχθεί στους Οθωμανούς...)

ΠΕ